प्रस्तावना
आंबा आपला राष्ट्रीय फळ आहे. मंगो वृक्ष आपल्याला सावली देतो. त्यास संदिग्ध आणि मजबूत शाखा आहेत.
यात बरेच प्रकार आहेत हे खूप गोड फळ देते. उन्हाळ्याच्या हंगामात हे फळ मुख्य प्रमाणात मिळते. मंगो हे पिवळ्या आणि हिरव्या अशा दोन रंगात सापडले जाते. आंबा प्रत्येकाचा आवडता फळ आहे.
आंब्याच्या झाडाची माहिती ८
भारत आंब्याचा सर्वाधिक उत्पादक देश आहे, सर्वाधिक उत्पादक देश असला तरी आंतरराष्ट्रीय आंब्याच्या व्यापारात हे प्रमाण एक टक्कापेक्षा कमी, आपणच आंब्याचे उत्पादनाचा बहुतेक वापर करतो.
आंब्याच्या झाडाची रचना झाडाची उंची
आंब्याच्या झाडाची उंची जवळपास १२०-१३० फूट पर्यंत वाढू शकते आणि शीर्षस्थानी ३३ फूट त्रिज्यासह. आंबाच्या झाडाचे मूळ खोल जमिनीत सुमारे २० फूट पर्यंत जाते. मुळे सामान्यत: मुबलक आणि विस्तृत असतात.
आंब्याचे झाडांची पाने
आंब्याच्या झाडाच्या सदाहरित पानांमध्ये विशिष्ट सुगंध असतो आणि त्याची लांबी सुमारे १५-३५ सेमी आणि रुंदी ६-१६ सेमी असते.
सुरुवातीच्या काळात पाने केशरी रंगाची असतात परंतु पाने पिकल्यामुळे गडद लाल आणि अखेरीस गडद हिरव्या होतात.
आंब्याचे झाडांची फुले
साधारणत: जानेवारी ते मार्च या काळात फुलांचे फुलणे सुरु होते.
फुलांना ४ किंवा ५ पाकळ्या असतात आणि त्यांची लांबी ५-१० मिमी असते. आंब्याची फुले पिवळ्या-हिरव्या रंगाची असतात.
पाकळ्यावर केशरी पट्टे असतात. झाडामध्ये दिसणाऱ्या हजारो फुलांपैकी केवळ काही मोजकेच फळ देण्याची क्षमता ठेवतात. कीटकांनी फुले पराभूत केली आहेत आणि १ टक्के पेक्षा कमी फुले फळ देण्यास परिपक्व होतील.
झाडाचे फळ चरबी, हिरव्या रंगाचे आणि लहरी असतात.
आंब्याच्या झाडाचे फळ
आंबा फळ परिपक्व होण्यास २ ते ३ महिने लागतात. आंबाच्या झाडाचा सामान्य फळांचा कालावधी मे महिन्यापासून जुलै पर्यंत असतो परंतु वर्षाकाच्या प्रत्येक महिन्यात त्यांच्याकडून फळ मिळू शकते. आंब्याचे फळ साधारणपणे अंडाकृती आकाराचे असते.
झाडाला काही वाण आहेत जे दर १२ महिन्यांत दोनदा आणि तीनदा फळ देतात. आंबे वेगवेगळे वजन असू शकतात. १ ग्रॅम ते १.४ किलो पर्यंत सुरू होणाऱ्या या फळाची रंग एक कडक व पातळ असते जी हिरव्या किंवा पिवळ्या किंवा लाल रंगाची असू शकते.
त्यामध्ये लसदार मांस आहे जे क्रीमयुक्त पांढरा, पिवळा किंवा खोल रंगाचा तांबूस रंगाचा असतो. कधीकधी देह तंतूसारखे असते तर काहीवेळा ते अगदी गुळगुळीत असते.
मँगो ट्री च्या फळाचे वापर
मँगो ट्री च्या फळाचे वापर खूप प्रकारे करता येतात, जसे आंब्याचे लोणचे बनवले जाते आणि जॅम जे लहान मुलांचे आवडते आहे ते करता येत.
लोक आंबा सुकवून सुद्धा त्याचा वापर करतात.
आंब्याचा वापर मोठ्या प्रमाणात केला जातो. चटणी, कच्चे आंबे मीठ, तिखट बरोबर खाऊ शकतो. आम पन्ना आंब्यातून बनवले जाते. जेलीमध्ये देखील आंब्याचा वापर केला जातो.
आंबा लस्सी संपूर्ण दक्षिण आशियामध्ये लोकप्रिय आहे. आमरस हा एक लोकप्रिय जाड रस आहे जो साखर किंवा दुधासह आंब्यानी बनला जातो.
आंब्याच्या जाती
भारतात आंब्याच्या जवळपास हजार जाती आहेत आणि त्यापैकी केवळ वीस व्यावसायिक प्रमाणात घेतले जातात. भारतातील आंब्याच्या सर्वात प्रसिद्ध प्रकारांना अल्फोन्स, बदामी, चौसा, लंगडा, नीलम, आम्रपाली, मालदा, बंगनापल्ली आणि दशहरी या नावाने ओळखले जाते.
आंब्याच्या झाडाचा वापर
फळांच्या व्यंजन व्यतिरिक्त झाडाला काही इतर मौल्यवान गुणधर्म देखील आहेत. आंब्याच्या झाडाची लाकूड मऊ आणि टिकाऊ आहे आणि अशा प्रकारे पॅकिंगची प्रकरणे आणि चहाचे खोके तयार करणे आणि बनविणे खूप चांगले आहे.
झाडाची साल औषधात वापरली जाणारी एक डिंक तयार करते. अपरिपक्व फळांचा वापर ऑप्थल्मियावरील उपचार म्हणून केला जाऊ शकतो आणि काही लोकांचा असा विश्वास आहे की योग्य फळापासून तयार केलेले टॉनिक यकृतसाठी चांगले आहे.
इतकेच नाही तर झाडाच्या विविध भागांचा रक्तस्त्राव थांबविण्याकरिता वापरला जातो आणि सर्पदंश आणि विंचू-डंक अशा घटनांमध्येही त्याचा वापर केला जातो. आंबे निरोगी पचन सुलभ करण्यासाठी मदत करू शकतात.
सारांश
आंबा हा खूप स्वादिष्ठ आणि सगळ्यांना अवाढणारा फळ आहे.
आपल्याकडे आंब्याच्या झाडा निबंधाशी संबंधित इतर काही प्रश्न असल्यास आपण खाली टिप्पणी देऊन आपली क्वेरी विचारू शकता.